مطالعه اثر زمان و مقادیر مختلف کمپوست زباله شهری بر غلظت برخی عناصر ریز مغذی (روی، مس، منگنز و آهن) در خاک و گیاه ذرت (zea mays l.)

به منظور بررسی تاثیر کاربرد کود کمپوست زباله شهری (msw) و دفعات اعمال آن بر غلظت آهن، منگنز، روی و مس در خاک، ریشه و اندام هوایی گیاه ذرت، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (rcbd) در سه تکرار اجرا شد. کمپوست زباله شهری در چهار سطح 0، 15، 30 و 60 تن در هکتار به عنوان فاکتور اول و فاکتور دوم نیز دفعات مصرف کمپوست (یک بار یا دوبار) در نظر گرفته شد. کاربرد کمپوست زباله شهری موجب افزایش معنی دار غلظت آهن، منگنز، روی و مس کل و قابل استخراج با dtpa گردید. نتایج نشان داد که غلظت آهن و منگنز کل و قابل استخراج با dtpa در تیمار 60 تن بر هکتار در مقایسه با شاهد به ترتیب برای آهن 97/4 و 06/178 درصد و برای منگنز به ترتیب 33/6 و 04/32 درصد افزایش یافت. این افزایش برای روی و مس کل و قابل استخراج با dtpa در تیمار 60 تن بر هکتار در مقایسه با شاهد به ترتیب برای روی 66/23 و 31/68 درصد و برای مس به ترتیب 02/30 و 58/81 درصد بدست آمد. همچنین کاربرد کمپوست زباله شهری موجب افزایش معنی دار غلظت آهن، منگنز، روی و مس در ریشه و اندام هوایی گیاه ذرت گردید (p?0.01). نتایج نشان داد ریشه غلظت بیشتری از فلزات مذکور را در مقایسه با اندام هوایی جذب کرد. بیشترین مقدار جذب آهن، منگنز، روی و مس در تیمار سال دوم 60 تن بر هکتار مشاهده شد که در مقایسه با شاهد برای عنصر آهن در ریشه و اندام هوایی به ترتیب 59/69 و 48/81 درصد و برای عنصر منگنز در ریشه و اندام هوایی به ترتیب 46 و 52/37 درصد افزایش یافت. این افزایش برای عنصر روی در ریشه و اندام هوایی به ترتیب 36/92 و 26/70 درصد و برای عنصر مس در ریشه و اندام هوایی به ترتیب 87/73 و 62/118 درصد به دست آمد. نتایج آنالیز خاک نیز نشان داد که در تمامی سطوح اعمال کمپوست، ph خاک کاهش و کربن آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی و هدایت الکتریکی افزایش یافت (p?0.01). همچنین نتایج نشان داد که کمپوست زباله شهری و دفعات اعمال آن تاثیر معنی داری بر افزایش فاکتور دسترسی زیستی آهن، منگنز، روی و مس داشت (p?0.01). همبستگی مثبت و معنی داری بین آهن، منگنز، روی و مس کل و قابل استخراج با dtpa با غلظت این عناصر در ریشه و اندام هوایی گیاه مشاهده شد (p?0.01).